ΠΩΣ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΤΕ ΤΟ ΣΚΥΛΟ ΣΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΘΕΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ο ερχομός ενός κουταβιού (ή ενήλικα σκύλου) στη ζωή μας είναι φυσικά πολύ χαρούμενη στιγμή γεμάτη ενθουσιασμό. Παράλληλα σημαίνει και ευθύνη καθώς η ζωή του είναι κυριολεκτικά στα χέρια μας. Από εμάς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η ευζωία τους και η ψυχολογική τους υγεία. Με τον ερχομό του γεννιέται το ερώτημα: πως θα εκπαιδεύσω το κουτάβι ή τον ενήλικα σκύλο μου ώστε να μπορούμε να συμβιώσουμε μαζί σε αρμονία στο σπίτι ή οπουδήποτε αλλού χρειαστεί.. Όμως δε χρειάζεται άγχος! Γνωρίζοντας κάποια βασικά πράγματα, με τη δική σας καθοδήγηση το κουταβάκι μπορεί να εξελιχθεί σε ένα σκύλο κοινωνικοποιημένο, υπάκουο – χωρίς προβλήματα στη συμπεριφορά του. Είναι όλα πιο εύκολα αν ξεκινήσουμε άμεσα. Αν είναι μεγάλος σε ηλικία και πάλι μπορεί να εκπαιδευτεί απλά θα χρειαστεί παραπάνω χρόνο διότι έχει ήδη χτίσει το χαρακτήρα του και κάποιες συνήθειες. Ποτέ μα ποτέ δεν είναι αργά, αν αφιερώσουμε έστω και δέκα λεπτά από το χρόνο μας καθημερινά, τα αποτελέσματα θα μας ανταμείψουν και με το παραπάνω!
Τι θα χρειαστούμε:
1. Σεβασμό :
Το πρώτο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως από τα πιο πολύτιμα εργαλεία – αν μπορούμε να τα πούμε έτσι – της σχέσης μας με το σκύλο είναι ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη. Είναι σημαντικό να υπάρχει πάντα αμοιβαίος σεβασμός και να μην κάνουμε κάτι που θα διαταράξει την εμπιστοσύνη του προς το πρόσωπό μας. Όπως στους ανθρώπους έτσι και στους σκύλους η εμπιστοσύνη εύκολα χάνεται – δύσκολα όμως επανακτάται. Οποιαδήποτε μορφή βίας προς το σκύλο είναι άδικη και κλονίζει την εύθραυστη και πολύτιμη εμπιστοσύνη που έχει στο πρόσωπό μας. Κανένας δεν είναι τέλειος, και όλοι κάνουμε λάθη. Μπορείτε να δείτε τα 9 πιό συνηθισμένα λάθη και πως μπορούμε να τα αποφύγουμε εύκολα. Άραγε πως θα νιώθαμε για το σκύλο μας αν μας δάγκωνε κάθε φορά που εμείς κάναμε κάτι λάθος; Θα του είχαμε εμπιστοσύνη;
2. Υπομονή: κάθε αρχή και δύσκολη.
Κάθε φορά που προσπαθούμε να του μάθουμε κάτι νέο, χρειάζεται να του δίνουμε το χρόνο να το αφομοιώσει. Κάποιες οδηγίες θα τις καταλάβει στο λεπτό αλλά κάποιες άλλες ίσως χρειαστεί και μέρες. Η ίδια η διαδικασία της εκπαίδευσης για να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα πρέπει να έχει χαρακτήρα παιχνιδιού. Να είναι κάτι ευχάριστο που θα αποζητά ο σκύλος και θα περιμένει με ανυπομονησία κάθε φορά. Επειδή έχει ενισχυμένες κάποιες αισθήσεις, είναι σε θέση να καταλάβει πότε έχουμε ευδιάθετη ψυχολογία και πότε είμαστε εκνευρισμένοι. Αν κατά τη διάρκεια της εκμάθησης μιας εντολής νιώσουμε εκνευρισμό, θα έχουμε πολύ πιο καλά αποτελέσματα αν κάνουμε ένα διάλειμμα ή συνεχίσουμε την άλλη μέρα. Ο εκνευρισμός μας του δημιουργεί σύγχυση, μπορεί να τον μπερδέψει αφού δε καταλαβαίνει τι έχει κάνει λάθος και γενικότερα μπορεί να του δημιουργήσει αρνητική στάση και ανασφάλεια στη διαδικασία της εκπαίδευσης γενικότερα αν την συνδυάσει με τον εκνευρισμό μας. Η επανάληψη είναι η μητέρα της μαθήσεως όχι μόνο για τον άνθρωπο αλλά και για το σκύλο. Θα χρειαστεί να κάνουμε την ίδια άσκηση ξανά και ξανά και ξανά μέχρι να την μάθει. Κάποιες εντολές μπορεί να τις καταλάβει από την πρώτη μέρα ενώ για κάποιες άλλες μπορεί να χρειαστεί μέρες για να καταλάβει τι του ζητάμε ώστε να μάθει να τις εκτελεί. Ακόμα κι αν έχει μάθει μια εντολή άριστα, θα χρειαστεί να επαναλαμβάνουμε την άσκηση ανά τακτά διαστήματα ώστε να συντηρήσουμε αυτή τη μάθηση. Επειδή και η υπομονή έχει όρια, σταματάμε πάντα όταν νιώσουμε εκνευρισμό , και φροντίζουμε να μοιράζουμε το χρόνο σε σύντομα δεκάλεπτα μέσα στη μέρα ώστε να μη βαρεθεί τη διαδικασία και να έχει χρόνο να χωνέψει τα νέα ερεθίσματα.
3. Έπαινος – εκπαίδευση με επιβράβευση και ανταμοιβή, διόρθωση – χωρίς βία
Είναι χρήσιμο να ξέρουμε πως ο σκύλος δε γνωρίζει τι είναι σωστό και τι λάθος στην κοινωνία των ανθρώπων. Εξαρτάται απο εμάς να τον μάθουμε και ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνει είναι με τον συσχετισμό της ενέργειας που κάνει με το αποτέλεσμα που είχε η ενέργεια αυτή. Αν για παράδειγμα την ώρα που παίζουμε με το κουτάβι μας, εκείνο μας δαγκώσει, λέγοντας ένα ΑΑΑ και σταματώντας το παιχνίδι, αρχίζει και καταλαβαίνει πως το δάγκωμα είναι μη αποδεκτή συμπεριφορά γιατί κάθε φορά που δαγκώνει τελειώνει το παιχνίδι. Και αντίστροφα αν κάθε φορά που μας φέρνει το μπαλάκι που του πετά με του λέμε ένα θερμό μπράβο μαζί με ένα χάδι η μία αγαπημένη του λιχουδιά, αρχίζει να καταλαβαίνει πως το να μας φέρνει το μπαλάκι είναι κάτι πολύ καλό μιας και κάθε φορά που το κάνει παίρνει έπαινο, χάδια και θετικά αποτελέσματα. Γρήγορα θα καταλάβει πότε κάνει κάτι καλό η κακό με το άκουσμα και μόνο της λέξης.
Επιβράβευση μπορεί να είναι ανταμοιβή με μερικές λιχουδιές (πχ ζαμπόν σε μικρά κομματάκια, ή λουκάνικα σε κομματάκια) που θα χρησιμεύουν ως θετική υποκίνηση δίνοντάς τα ως ανταμοιβή κάποιας επιθυμητής ενέργειας. Μπορεί επίσης ανταμοιβή να είναι κάποιο πολύ αγαπημένο του παιχνίδι.
4. Μέθοδος – πως μαθαίνουμε στο σκύλο μας μια νέα εντολή
Ανεξάρτητα λοιπόν αν εκπαιδεύουμε λαμπραντόρ, κόκερ, λυκόσκυλο ή ημίαιμο για να του διδάξουμε κάθε εντολή, ακολουθούμε μια μέθοδο. Πολλές φορές υπάρχει παραπάνω από ένας τρόπος για να διδάξουμε την ίδια ακριβώς εντολή. Η μέθοδος της θετικής υποστήριξης, πρεσβεύει πως τον επιβραβεύουμε όταν μας παρουσιάζει μια επιθυμητή συμπεριφορά και απλά τον αγνοούμε όταν κάνει κάτι λάθος. Σύμφωνα με αυτή τη μέθοδο, η χρήση βίας είναι όχι μόνο ανήθικη αλλά έχει αρνητικά αποτελέσματα στην εκμάθηση του σκύλου μας επιφέροντας προβλήματα στην ψυχολογία και συμπεριφορά του και καταστρέφοντας τη σχέση μας μαζί του. Την άποψη αυτή συμμερίζεται σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία όσων ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα αλλά και με τη φροντίδα του σκύλου γενικότερα. Ισχύει ο γενικός κανόνας, η βία φέρνει βία.
Έχει καταβληθεί προσπάθεια ώστε οι οδηγίες να είναι όσο το δυνατόν πιο αναλυτικές και περιγραφικές με την χρήση της απλούστερης μεθόδου ώστε ο κάθε ένας μας που επιθυμεί να προσπαθήσει να διδάξει κάποιες βασικές εντολές στο σκύλο του να μπορεί να το κάνει πιο εύκολα. Όταν έχει διδαχτεί την αρχική ενότητα εκπαίδευσης, θα έχουμε κάνει ήδη ένα πάρα πολύ μεγάλο βήμα στον να είναι ο σκύλος μας προσαρμοσμένος, ισορροπημένος και σωστά εκπαιδευμένος. Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται οδηγίες για: υποδοχή νέου κουταβιού, οδηγίες για την εντολή έλα – ώστε να έρχεται σε εμάς πάντα όποτε το φωνάζουμε, μέθοδοι επιβράβευσης, οδηγίες για διόρθωση , πως να μάθουμε στο σκύλο μας που να πηγαίνει για τουαλέτα ώστε να ξέρει που να λερώνει και που όχι, οδηγίες για την χρήσιμη εντολή κάτσε; και οδηγίες για σωστή βόλτα ώστε να είναι απόλαυση και για το σκύλο αλλά και για εμάς – χωρίς να μας τραβάει και γενικά όσα βασικά πρέπει να μάθουμε στο σκύλο μας από νωρίς.
Ένας σκύλος που γνωρίζει τα βασικά, είναι σχεδόν πάντα πιό ισορροπημένος και ευτυχισμένος, και σίγουρα πιο προσαρμοσμένος στο περιβάλλον του από έναν που δεν είχε την αντίστοιχη ευκαιρία. Με τη μέθοδο θετικής υποστήριξης όπου επιβραβεύουμε το σκύλο μας όταν εκτελεί μια επιθυμητή συμπεριφορά, όχι μόνο έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα από κάθε άλλη μέθοδο, αλλά και η ίδια η διαδικασία είναι απόλαυση τόσο για εμάς όσο και για το σκύλο μας! Σε περίπτωση που αναρωτιέστε γιατί να μπούμε σε τέτοια διαδικασία, ας δούμε τους λόγους αναλυτικά:
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΩ ΤΟ ΣΚΥΛΟ ΜΟΥ;
1. Επειδή τον αγαπάω.
Ο σκύλος είναι κοινωνικό ον. Εκπαιδεύοντας τον, του δίνουμε τα όπλα ώστε να μπορεί να είναι μέλος της οικογένειάς μας. Παράλληλα περνάμε ευχάριστο χρόνο μαζί του, χτίζουμε μια ακόμα πιο βαθιά σχέση, η επικοινωνία βελτιώνεται, μαθαίνει και καταλαβαίνει καλύτερα ο ένας τον άλλο, οι ρόλοι και οι όροι συμβίωσης διασαφηνίζονται και τέλος μπορούμε να ζούμε με τον τετράποδο φίλο μας χωρίς προβλήματα και εκνευρισμούς και να μας ακολουθεί σε όλες μας τις δραστηριότητες χωρίς δεύτερη σκέψη (ακόμα και στις διακοπές και στο αυτοκίνητο). Ο εκπαιδευμένος σκύλος όχι απλά δε θα δημιουργήσει προβλήματα στους γύρω του αλλά θα μας κάνει και περήφανους.
Αποκτάει μεγαλύτερη ελευθερία, καλύτερη δυνατότητα επικοινωνίας με τον άνθρωπο, αρμονική προσαρμογή στο σύγχρονο περιβάλλον που θα ζήσει και πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Πιθανότατα θα έχει περισσότερες και πιο ευχάριστες βόλτες (αφού ακούει τις οδηγίες μας και δεν μας τραβάει μανιωδώς το λουρί) και μπορεί να του παρέχει πολύ περισσότερη ελευθερία (για παράδειγμα βόλτα χωρίς λουρί εφόσον μας ακούει, σε ασφαλή σημεία). Αντιθέτως θα το σκεφτούμε πολύ να πάρουμε μαζί μας ένα σκύλο ανεκπαίδευτο που συνήθως δεν ακούει καθόλου και δημιουργεί προβλήματα. Στην αντίπερα όχθη, ο ανεκπαίδευτος σκύλος αν και δε φταίει ο ίδιος, αργά η γρήγορα βρίσκεται άδικα στο στόχαστρο όλων, αποτελεί πηγή δυσάρεστων καταστάσεων και τελικά οδηγείται στο περιθώριο και στην απομόνωση από τις δραστηριότητες της οικογένειας που τον φροντίζει. Δημιουργούμε ανάμεσα σε εμάς και το σκύλο έναν ισχυρό δεσμό, ο δεσμός αυτός είναι το διαβατήριο του σκύλου σε έναν κόσμο αρμονίας και ελευθερίας.
2. Για να προλάβω προβλήματα συμπεριφοράς του σκύλου.
Άν έχεις σκύλο, στην ουσία είσαι ο εκπαιδευτής του μέσα από την καθημερινότητα! Μάλιστα, με τη σωστή καθοδήγηση ενός ειδικού θα είσαι ο πιο κατάλληλος εκπαιδευτής που θα μπορούσε να έχει στον κόσμο. Κανένας δεν αγαπάει το σκύλο μας περισσότερο από εμάς τους ίδιους, Όταν ασχολούμαστε προσωπικά μαζί του, έχουμε τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε τη διαδικασία από την πρώτη μέρα, κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό ώστε να μπούνε γερές βάσεις για σωστή συμπεριφορά σε όλη την ζωή του. Είναι κρίμα να περιμένουμε να πάει στους 6 μήνες για ξεκινήσουμε, γιατί συχνά έχει ήδη αναπτύξει δυσάρεστες συνήθειες που στη συνέχεια είναι πιο δύσκολο να αλλάξει. Ξεκινώντας από νωρίς, μαθαίνει ακόμα πιο εύκολα αργότερα, καθώς έχει ήδη εξοικειωθεί με τη διαδικασία της επικοινωνίας μαζί μας και της μάθησης.
Η σωστή εκμάθηση, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για ένα σκύλο με σωστή συμπεριφορά. Καλό είναι να έχουμε υπόψιν μας πως όσο εύκολο είναι να του μάθουμε κάποια πράγματα, άλλο τόσο εύκολο είναι να του μάθουμε άθελά μας κάποιες κακές συνήθειες. Στην ουσία το μόνο που χρειάζεται είναι να συνειδητοποιήσουμε πως κάθε μέρα που ζούμε μαζί του, μέσα από την καθημερινότητα τον διδάσκουμε συμπεριφορές και συνήθειες. Αρκεί λοιπόν να γνωρίζουμε και να τηρούμε μερικούς απλούς κανόνες ώστε να μην αποκτήσει προβλήματα συμπεριφοράς.
Εφαρμόζοντας τη σωστή θετική μέθοδο με ανταμοιβή, κερδίζουμε τον σεβασμό του και την εμπιστοσύνη του, μας αναγνωρίζει σαν φυσικούς ηγέτες. Όταν δε του έχει δοθεί η ευκαιρία να εκπαιδευτεί, πολύ συχνά μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα όσο κι αν τον αγαπάμε.
Γενικότερα εκπαιδεύοντας τον, του προσφέρουμε τη δυνατότητα να γνωρίσει καλύτερα εμάς και τον κόσμο που τον περιβάλει, να μάθει τα όρια και τους ρόλους από νωρίς και να μάθει τον τρόπο με τον οποίο θα προσαρμοστεί ιδίως στις δύσκολες συνθήκες μιας πόλης ώστε να απολαμβάνει παρέα μας χωρίς προβλήματα όλες τις καθημερινές μας δραστηριότητες.
Ο εκπαιδευμένος σκύλος είναι ψυχικά υγιής, ήρεμος, χαρούμενος, κοινωνικός, έξυπνος και με αυτοπεποίθηση, χωρίς ανασφάλειες και προβλήματα.
3. Ασφάλεια για το σκύλο και για όλους!
Η υπακοή σε ορισμένες εντολές μπορεί να σώσει τη ζωή του. Για παράδειγμα κάποιες φορές θα μπορέσει να αποφύγει κάποιον κίνδυνο αν υπακούει αξιόπιστα την εντολή ΕΛΑ, ενώ κάποιες άλλες ίσως να είναι απαραίτητο να μη κουνηθεί καθόλου απο εκεί που είναι, οπότε η υπακοή στην εντολή ΜΕΙΝΕ να σώσει την ζωή του. Η μεγάλη πλειοψηφία σκύλων που εγκαταλείπονται στον δρόμο μη εκπαιδευμένα που εγκαταλείφθηκαν ανεύθυνα όταν οι άνθρωποι που τα πήραν ώς κουτάβια διαπίστωσαν πως ήταν ανυπόφορη η συμβίωση με έναν σκυλί κακομαθημένο (με δική τους ευθύνη). Τα εκπαιδευμένα όχι μόνο δεν θα εγκαταλειφθούν για αυτό τον λόγο, αλλά ακόμα κι αν για λόγους ανώτερης βίας χρειαστεί να τα αποχωριστεί η οικογένεια που τον φροντίζει, θα βρεθεί άλλη να τα υιοθετήσει πολύ πιο εύκολα!
Ο σωστά εκπαιδευμένος σκύλος είναι κοινωνικοποιημένος και άρα πιο ασφαλής για τον περίγυρό του. Επίσης όταν γνωρίζει την εντολή ΜΙΛΑ και ΣΩΠΑ, μπορεί εύκολα να καθοδηγηθεί σε βασικό στάδιο φύλαξης, έτσι ώστε γνωρίζοντας πότε πρέπει να μιλάει και πότε να σωπαίνει να μας προειδοποιεί για τυχόν απόπειρα παραβίασης του σπιτιού μας. Είναι γνωστό πως η ύπαρξη σκύλου σε ένα σπίτι μειώνει κάτω από το μισό τις πιθανότητες απόπειρας διάρρηξης. Σύμφωνα με μελέτες ένας κλέφτης σχεδόν πάντα θα προτιμήσει να κάνει απόπειρα σε ένα σπίτι χωρίς σκύλο ιδίως αν αυτός έχει εκπαιδευτεί να γαυγίζει σε ύποπτες συμπεριφορές και θορύβους.
4. Παρέχουμε στο σκύλο άσκηση.
Εκπαιδεύοντας τον του παρέχουμε ταυτόχρονα πολύτιμη για την υγεία του σωματική αλλά καί πνευματική άσκηση, ενώ δεν είναι υπερβολή να πούμε πως ταυτόχρονα γυμνάζουμε και τον εαυτό μας, Δεν είναι τυχαίο που πολλοί καρδιολόγοι προτείνουν σε ασθενείς τους την απόκτηση σκύλου ώστε να τους παροτρύνει να περπατάνε καθώς θα τον πηγαίνουν βόλτα. Επίσης σύμφωνα με μελέτες έχει παρατηρηθεί πως όσοι έχουν σκύλο και ασχολούνται μαζί του, έχουν χαμηλότερη πίεση και πολύ λιγότερο άγχος.
Ο σκύλος έχει σχετικά με τον άνθρωπο μικρό χρόνο ζωής, κάπου ανάμεσα στα 8 – 18 χρόνια, για να τον εκπαιδεύσουμε θα αφιερώσουμε πολύ λίγο απο το χρόνο μας, του παρέχει όμως τη δυνατότητα να ζήσει μαζί μας ακόμα περισσότερες δραστηριότητες χαρούμενος και ευτυχισμένος. Μία απο αυτές είναι η ίδια η εκπαίδευση! Και μόνο το γεγονός ότι θα του αφιερώσουμε καθημερινά 15 – 30 λεπτά από το χρόνο μας είναι αρκετό για να κουνήσει χαρούμενα την ουρά του κοιτάζοντάς μας για αρκετή ώρα πρόθυμος να μας καταλάβει και να μας ικανοποιήσει
